Kimyasal Yöntem ile Boynuzsuzlaştırma
Doğumdan sonraki ilk bir-iki haftalık yaştaki buzağılarda, baştaki derinin altında boynuz kabarcıkları (düğmeleri) el ile hissedilmeye başladığında bu işlem uygulanabilir. Önce, buzağı bir yardımcı kişi tarafından sıkıca tutularak hareket etmesi önlenir. Boynuz düğmesinin etrafındaki kıllar bir makasla kesilerek boynuz düğmeleri iyice ortaya çıkarılır. Daha sonra boynuz düğmesinin etrafına vazelin veya gres yağı sürülerek, kullanılacak kimyasalların deriye ve göze doğru akmasına mani olunur. Kullanılacak kimyasal maddeler; bu iş için özel olarak hazırlanmış, yuvarlak tebeşir şeklindeki sodyum
hidroksit veya potasyum hidroksit çubuklarıdır. Kostik maddeler olarak bilinen bu çubuklar veteriner ve
hayvancılık malzemeleri satan firmalardan ağzı sıkıca kapatılmış cam kavanozlar içinde satın alınır.
Kostik çubuklar kolayca nem çekip birbirine yapışabileceğinden kullanılmadığı zaman havayla temas
ettirilmemelidir.
Kostik çubuklar uç kısımları açıkta kalacak şekilde, kalın bir kağıt veya naylon (polietilen) parçasına
sarılarak tutulur. Yakıcı olduğundan, ayrıca lastik eldiven kullanmakta yarar vardır. Kostik çubukların ucu
hafifçe suya batırıldıktan sonra boynuz düğmesinin üzerine bastırılarak dairevi hareketlerle sürülmeye
başlanılır. Bu sırada hayvanın biraz canı yanacağından dikkatli olunmalıdır. Boynuz düğmesinin üzeri
önce beyazlaşır daha sonra kanama belirtileri görüldüğünde işlem sona erdirilir. Kullanılan kostik
madde, boynuz düğmesinin etrafında boynuzu meydana getirecek deri hücrelerini öldürür. Erken yaştaki
bu dönemde boynuz düğmesi başa yapışmamış olduğundan yok edilmesi kolaydır. Hayvan büyümeye
başlayınca, yaklaşık 2 aydan sonra boynuz kemiksi bir duvar ile kafatasına bağlanarak sabitleşir.
Sinüsler ve kan damarları geliştiğinden boynuzun yok edilmesi zorlaşır.
Bu yöntemle boynuzu köreltilen buzağılar ilk birkaç gün yağmurdan korunmalı, birbirinden ayrılmalı,
boynuz yerinde oluşacak yara kuruyana kadar birbirleri ile temas etmeleri, birbirlerini yalamaları
önlenmelidir. Ayrıca, sıcak mevsimlerde sineklere karşı da tedbir alınmalıdır.
Kaynak: Dr. Sencer TÜMER(Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü)
