Boğa Spermalarındaki Tehlike

"Türkiye’ye her yıl milyonlarca payet donmuş boğa sperması ithal edilmektedir.

Sperması ülkemize ithal edilen bu boğaların taşıdıkları ve taşımadıkları kalıtsal (genetik) kusurlar sperma üreticisi uluslararası şirket veya damızlık birliklerinin web sayfalarında belirtilmektedir.

Bakanlığın sperma ithalatında uyulması gereken usul ve esaslar talimatına göre bazı genetik bozuklukların ülkemize girişi yasaktır. Ancak boğalarda bulunan kalıtsal kusurlardan büyük bir kısmının ülkemize girişine izin verilmektedir.

Cücelik, gelişme geriliği, zigot ölümü, embriyonik ölüm, yavru atma, ölü doğum, kolesterol yetersizliği, çinko yetersizliği, örümcek bacaklılık, sitrüllinemi (kendini zehirleme), pıhtılaşma yetersizliği (hemofili),

Suni Tohumlama

Suni tohumlama; uygun tohumlama zamanında, dişi hayvanın genital kanalına spermaların hijyenik koşullarda ve usulüne uygun şekilde nakledilmesidir. Bu uygulama tüm dünyada özellikle süt sığırı çiftliklerinde rutin bir işlem olarak uygulanmaktadır.

Sığırların Zoolojik Sınıflandırılması Ve Kökeni

Tarihte sığırların zoolojik sınıflandırılması ve kökeni, insanın yabani sığır’ı besin kaynağı olarak yararlanmasından ve işlerini daha kolay yapabilmek için evcilleştirilmesi ile başlamıştır. Sığırların evcilleştirilmesiyle ilgili ilk bulgulara Çatalhöyük'te rastlanılmıştır. Bu bulguların yaklaşık olarak M.Ö. 5000-6000 yılları arasında olduğu söylenmektedir. Evcilleştirme ise Orta Asya'da başlayıp buradan Asya kıtasına yayılmış buradan da Avrupa kıtasına doğru bir seyir göstermiştir.

Sağım Ve Uyulması Gereken Kurallar

Süt, tarihin başlangıcından beri toplum hayatında önemli bir yere sahip olmuş ve gelecek kuşaklar içinde önemini koruyacak bir gıda maddesidir. Sağlıklı gelişme için gerekli olan temel maddelerin hemen hemen tümünü içeren süt, dengeli beslenmenin de temel unsurudur. Sağım, ''laktasyondaki bir hayvanın memelerinde devamlı olarak salgılanan sütün belirli zaman aralıkları ile alınması için uygulanan bir dizi işlem '' olarak tanımlanabilir. Süt sığırcılığında sağım, günlük işler için harcanan zamanın % 60'ını oluşturmaktadır.

Sığırlarda Boynuzsuzlaştırma

Geçmişte sığırlarda gösteriş, güzellik ve yabani hayvanlara karşı bir savunma organı olarak kabul edilen boynuzlar; günümüzün modern hayvancılık işletmelerinde yarattığı çeşitli sorunlar nedeniyle artık istenmez olmuştur. Çünkü, boynuzlu hayvanlar birbirlerine boynuzları ile vurarak çeşitli yaralanmalara, yavru atmalara, memelere yaptıkları darbelerle memelerde derin yaralara ve bunun sonucu mastitis denilen meme yangılarına, memelerin körlenmesine, hayvanların derilerine zarar vererek derinin değer kaybetmesine neden olabilmektedirler. Sivri ve güçlü boynuzlara sahip iri hayvanlar boynuzları sayesinde diğer hayvanlara üstünlük kurarak onların yem yemelerini, su içmelerini

Manda Yetiştiriciliği

Dünya üzerindeki mandaların kabaca sınıflandırılması ve evcil mandaların kökeni Şekil 1’de verilmiştir. Evcil ve yabani olarak 70’in üzerinde ayrı ırkı bulunan mandalardan evcil olanlar “Nehir (Irmak) Mandası” ve “Bataklık Mandası” olarak 2 gruba ayrılır. Orijinleri Hindistan olan nehir mandaları, daha çok et ve süt üretmek için yetiştirilen kombine verimli ırklardır. “Carabao” ismiyle anılan bataklık mandaları ise, süt üretimi için pek uygun olmayıp, daha çok Çin ve Güneydoğu Asya’da bulunan ve et üreti mi yanında tarla sürmek için de kullanılan ırklardır . Türkiye’deki mandalar, nehir mandalarının alt grubu olan Akdeniz mandalarından köken alıp, “Anadolu Mandası” olarak adlandırılmaktadır.

Süt İneklerinin Su İhtiyacı

Çiftlik hayvanları içinde sağmal inekler vücut büyüklüğüne göre su gereksinimi en fazla olan hayvanlardır. Çünkü sütün yaklaşık %85-87 kadarı sudan meydana gelmektedir. Öte yandan süt sığırı vücudunun %60-74 kadarlık kısmını su oluşturmaktadır. Sığırların günlük su gereksinimleri hava sıcaklığı, tüketilen yemlerin nitelik ve niceliği, hayvanın fizyolojik durumu gibi birçok etmene bağlıdır. Ancak hesaplamalarda değişik yaş ve cinsiyetteki sığırlar için aşağıdaki çizelgedeki değerler kullanılabilir.

Süt Humması

Süt humması veya hipokalsemi, kan kalsiyum seviyesini düzenleyen paratiroid hormonunun doğum sonrası işlev gösterememesi sonucunda oluşur. Doğum felci daha çok yüksek süt verimli sığırlarda doğum sonrası görülen metabolik bir hastalıktır. Hayvan doğum yaptıktan sonra sağıldığı için sütle birlikte vücuttan fazla miktarda kalsiyum dışarı verilmektedir. Bu hastalığın en önemli çıkış sebebi kandaki iyonize kalsiyumun doğumdan hemen sonra ilk süt verimiyle beraber azalmasıdır. Genetik yatkınlık, doğum öncesinde hayvanların yanlış beslenmeleri, yüksek süt verimi, kalsiyumca zengin yemlerle fazla beslenme, mera ve rasyonun magnezyum miktarı

Meme Sağlığı Ve Sağım Hijyeni

Süt sığırları, konforlu bir ortamda günde 2 defa uygun sağım tekniği ve hijyen kuralları çerçevesinde en kısa sürede sağılmalıdır. Sağımdan önce sağıma memenin hazırlanması için özel süt kontrol kupalarına elle birkaç damla süt sağıp, sütte bir anormallik olup olmadığı kontrol edilmelidir. Alınan birkaç damla süt ele veya yere sağılmamalıdır. 

Doğal Aşımda Kullanılacak Boğalarda Fertilite

Boğaların sağlıklı bir şekilde aşım yapabilmeleri, öncelikle sağlıklı, haraketli ve fit olmalarıyla yakından ilgilidir. Aşım yapacak boğaların VKS skorları 2,5-3 (orta karar) olmalıdır. Vücut Kondisyon Skorlarının (VKS) oynak olmaması için rasyonlarında sıkça değişikliğe gidilmemeli, büyük değişiklikler yapılacaksa 3-4 haftalık bir alıştırma programı uygulanmalıdır. Yağlanma ve kötü rasyon, boğalarda başta ayak hastalıkları olmak üzere birçok sağlık sorununa yol aştığından aşım ve fertiliteyi olumsuz yönde etkilemektedir. Boğalarda scrotumun (testis) çevre uzunluğu ile döl verimi arasında doğrudan bir ilişki vardır. Bir yaşındaki ideal bir boğanın scrotumunun çevre uzunluğu minimum 32 cm olmalıdır.

Midenin Yer Değiştirmesi (Abomasum Deplasmanları) Nedir ?

Nedenleri: Bu hastalığın en önemli nedeni kaba yemin az, buna karşın konsantre yemin çok verilmesidir. Çünkü kaba yem az yedirilince işkembe yeterince dolmaz, konsantre yemlerin çoğu doğrudan mideye geçer. Midede sindirim olayları başlayarak mide genişler. Gebeliğin ileri dönemlerinde de yavru işkembeyi ileri ve yukarı doğru iterek işkembenin yer değiş-tirmesine yardımcı olur. Hastalığın nedenleri arasında yaşlılık, hareketsizlik ve aşırı mısır silajı ile beslemenin de etkisi bulunmaktadır. Bu hastalık genellikle yüksek süt verimli ve iri cüsseli ineklerde görülür.

Belirtileri: İştahsızlık, süt veriminde azalma,

Sığırlarda Ayak Bakımı

Sığırlarda bacakların topuk ekleminin altında kalan bölümü “ayak” diye adlandırılır. Ayak bölgesi problemlerine bağlı olarak ortaya çıkan ağrının beyinin hipotalamus ve hipofiz sistemlerini bloke etmesiyle ineklerde; süt veriminin azalması, canlı ağırlık kaybı, seksüel sikluslarında düzensizlik, döl verimi kayıpları nedeniyle damızlıktan çıkarılmaya varan sorunlar yaşanabilmektedir.

Ayak; deri ve yumuşak dokular ile boynuzsu tabakayla kaplı olan tırnak kısımlarından meydana gelir. Hayvanın canlı tırnak boynuzumsu kapsülü; tırnak içerisindeki canlı dokunun dış tabakasındaki hücrelerin farklılaşması ile oluşur ve tırnağın canlı kısımlarını korumanın yanı sıra ağırlığı taşıyan ayakkabı görevini görür.

Tırnak ön duvarından, tabandan ve ökçelerden düzenli olarak uzar. Bu uzama normal olarak ayda; tırnak ön duvarında 5-13 mm, tabanda ise 3-5 mm kadardır.

Damızlık Boğa Seçimi

Seçilecek boğa adayları; sütçü yada kombine verimli ırklar için, ırk özelliklerine göre belirlenen ortalama süt verimleri ortalamasından en az %70 daha fazla süt veren annelerden doğan yavrular arasından seçilir. 

Gerek sütçü, gerek etçi, gerekse kombine verimli ırklarda boğa adayı olarak seçilecek erkek buzağıların kendi ırk özelliklerini göstermesi gerekmektedir. Yine boğa adayı olacak

buzağılar; baba, anne ve anneannelerinin süt verimleri, canlı ağırlıkları, hastalıklara dayanıklılık durumları, güç doğumların görülme sıklığı ölçüsünde araştırılır. Önemli bir nokta, sürünüzün zayıf ve güçlü taraflarının tespit edilmesidir. Örneğin, süt verimi düşükse, yüksek süt verimli boğaların seçimi; doğum kanalı darlığına bağlı güç doğumlar fazla ise, geniş arkalı (pelvisli) boğaların seçilmesi, gibi özellikler aranır.

Buna göre boğanın belirli özelliklerine belirli puanlar verilerek damızlık erkek danalardan ya da genç boğalardan seçim yapılır.

Kaynak:Et ve Süt Kurumu

Beside Enerji İhtiyacı

Hayvanın yaşaması, gelişimi, et ve yağ biriktirebilmesi için yemlerle belirli miktarda enerji alması gereklidir. Alınan enerjinin bir bölümü sindirim faaliyetleri, ısı üretimi ve yaşaması için yani yaşama payı olarak kullanılır. Büyük kısmı gelişme, büyüme ve ağırlık artışı için yani verim payı olarak kullanılır. Yemdeki enerjinin verime dönüşmesi; hayvanın iştahına, yaşına ve genel sağlık durumuna göre, yemin besin değerine göre, yemdeki enerji düzeyine göre, yemin sindirilme özelliğine göre değişmektedir. Büyüme çağındaki danalar erişkin sığırlara göre 1 kg. canlı ağırlık artışı için daha az enerjiye ihtiyaç duyarlar.

Süt Danası Nedir ?

Buzağılar 1-4 günlükten annelerinden ayrılır (sütten kesilir). Süt İkame Yemi (Buzağı Maması) ile 90-130 kg. canlı ağırlığa ulaşıncaya kadar beslenir.

Besi Şekilleri

Mera yem maliyeti açısından kazançlı olsa da buzağı, dana ve düvelerin ileride iyi bir besi sığırı olabilmeleri için büyümelerini ve iskelet normal şekilde gelişimini devam ettirmeleri gereklidir. Mera normal gelişimlerini yeterince sağlayamıyorsa bir miktar kesif yem ve mümkünse silaj verilmesi yerinde olacaktır. Meralarda bazı mineral maddeler bakımından önemli eksiklikler ortaya çıkar.

Bir inek sağım dönemi boyunca ne kadar süt üretebilir ?

İnsan gıdası niteliğinde olmayan yemleri en iyi şekilde değerlendirerek yavru ve süt verimi

sağlar. Süt ineği her yıl bir buzağı verir ve sadece sağımın kesildiği doğum öncesi iki ay kuru

dönemde süt verimi olmaz. Çayır ve mera bitkilerini, diğer kaba yemleri, tarımsal ürün ve

fabrika artıklarını, hayvansal gübreleri biyolojik yolla değerlendirebilmektedirler.

Zebu Sığır Irkı

Zebu sığırları Hindistan’da yetiştiriciliği yapılan ve geçmişi M.Ö 3000 yılından günümüze kadar gelen bir ırk özelliği taşımaktadır. Bölgede ve dünya üzerinde en fazla bilinen sığır ırklarından birisi olan Zebu sığırları, “Bos Primigenius İndicus”, “Bos İndicus” ve “Kambur İndicus” gibi isimler ile de tanınabilir. Zebu sığırlarının asıl ırk yani asıl atası Aver öküzü olarak bilinmektedir. Aver öküzlerinin ise neslinin tükendiği bilinmektedir.

Brahman Sığırı

Hindistan kökenli olan Brahman sığırı "Bos indicus" türünden gelmiştir. Olağan üstü yaşam kabiliyetine sahiptir.

Az beslenmede, hastalıkta, zor hava şartlarında ve bakımsızlığa çok dayanıklıdır. Bu özelliklerinden dolayı yerli halk bu sığır ırkına " Hindistan'ın kutsal ineği " derler. En belirgin özelliği boyun'un üzerindeki hörgücüdür.

 

Gri, kırmızı ve siyah'a yakında renklerde olurlar. Çoğunluk gri'dir. Erkekler 1-2 ton daha koyu renktedirler. Köklü ve gelişmiş boynuzlara sahiptir.

Mandalarda gebelik nasıl anlaşılır

 Tohumlamadan sonra kızgınlık göstermez.
 Memelerde gelişme ve büyüme görülür.
 Kuyruk sokumunun iki yanında çukurlar meydana gelir
 Gebeliğin 8-9. Aylarında karındaki yavrunun hareketleri anlaşılabilir